13/2/2008
Merhaba bu makalede Expression Design’daki objelerin, seçilmesi, hareket ettirilmesi, çoğaltılması, dizilmesi vs. gibi işlemlerini ele alacağım. Başlayalım.

Expression Design ‘da ki işlenebilecek tüm objeler alttaki imajda gösterilmiştir.Hazır şekiller aslında kapalı path’den başka bir şey değildir. Sadece iç alanları renklendirilmiştir. Bunun yanında açık path’de ilk ve son noktasını tamamlayacak şekilde doldurma rengi alabilir. Textler ve bitmapler dışındaki objeler vektöreldir. Textleri ve bitmapleride vektöre dönüştürmek mümkündür fakat buradaki önemli konu textin dinamik mi statik mi olacağıdır. Eğer tasarımınızdaki text programcı tarafından dinamik olarak kodlanacaksa bu texti vektöre dönüştürmemelisiniz.

Tool bardaki “Selection” ikonu seçili iken seçme işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Shift’e basılı tutarak veya mouse’u sürükleyerek çoklu seçme yapabilirsiniz.

Seçtiğiniz objenin etrafında sınır çerçevesi belirecektir.

Eğer çoklu seçim yaparsanız sınır çerçevesi tüm objeleri kapsayacak şekilde kendini ayarlayacaktır.

Bir objeyi seçmek için “Layers” kutusunu da kullanabilirsiniz. Layer1’in solundaki küçük oka tıklayarak içinde barındırdığı objeleri görünür yapabilir ve buradan istediğiniz objenin katmanına tıklayarak seçebilirsiniz.

Çalışmalarınızda objelerinizi gruplamanız gerekebilir. Bu guruplardaki objeleri normal yolla seçmeniz mümkün değildir. Bir gruba dahil bir objeye “Selection” ikonu ile tıkladığınızda tüm gurup seçilecektir.

Oysa “Group Select” i kullanarak guruba dahil bir objeyi, gurubu bozmadan, guruptan bağımsız seçebilir düzenleme yapabilirsiniz.

Elbette aynı işlemi yine “Layers” ı kullanarak da yapabilirsiniz.

“Direct Selection” ve “Lasso Selection” kullanarak objeleri oluşturan noktaları seçebilirsiniz.

“Direct Selection” ı sürükleyerek veya “Lasso Selection”  serbest alan çizerek çoklu nokta seçimi yapabilirsiniz. Bu iki araç gurup içi objelerin noktalarını seçebilir.

Objeleri çalışma alanında sürükleyip bırakarak hareket ettirebilirsiniz. Seçtiğiniz objeyi yön tuşları ile de hareket ettirebilirsiniz. Yön tuşlarına her basışta, objenin ne kadar hareket edeceğini Edit>Options>Units and Grids de “Nude increment” ile ayarlayabilirsiniz. Buradaki birim, çalışmanın “Document Units” ine göre ayarlanacaktır. “Shift” ile birlikte yön tuşlarına basarsanız, obje, belirlenmiş rakamın on katı bir uzunlukta hareket edecektir.

Şimdide biraz objelerin sıralanışından bahsedelim. Alttaki örnekte, üç adet temel şekil, bir layerda oluşturulmuştur. Layer (katman) olayını bir başka makalede anlatacağım. Burada layer olayını ilk kez bulana teşekkürlerimizi iletiyoruz :). Bilmeniz gereken en önemli şey kim üsteyse o üstedir. Alttaki örnekte, yeşil üçgen en üstte, sonra mavi elips, en altta ise turuncu dikdörtgen şeklinde dizilmişler. Yani eğer şekiller çalışma alanında üst üste duruyor olsalar, bu sıralamayı gösterecekler.

Çalışma alanında şekillere üst üste getirdiğimizde layer ın içindeki sıralama neyse çalışma alanında gözükende o.

Sıralamasını değiştirmek istediğimiz şekli seçip Arrange>Order>…. ile istediğimiz sıralamaya getiriyoruz. “Bring to Front” tüm şekillerin üstüne, “Bring Forward” bir seviye üste, “Send Backward” bir seviye alta, “Send to Back” tüm şekillerin en altına demek.

Yeşil üçgeni seçip, “Send Backward” a basınca onu bir seviye alta yollamış oluyoruz. Bunun sonucunu Layers dizilişinde de görebilirsiniz. Yeşil üçgen, mavi elipsin altına inmiştir. Evet, Layers kutusunu kullanarak ta sıralamada düzenleme yapabiliriz. Yapmanız gereken tek şey katmana tıklayıp sürüklemek.

Önemli: Arrange>Order komutları sadece aynı layerdaki şekiller için geçerlidir. Farklı layerdaki şekillerin sıralaması içinde bulunduğu layera bağlıdır. Kısacası alttaki sarı yedigen (niye yedigen çizdiysem) layerının sıralamasını (Layer2) Layer1’in altına almadığınız sürece sarı yedigeni diğer şekillerin altına getiremezsiniz.

Sarı yedigeni alt sıraya almak ancak alttaki imajdaki gibi mümkün olabilir.

Bir proje sırasında, yüzlerce şekliniz ve layeriniz olabilir ve bunlarla çalışırken bazen yanlışlıkla hiç istemediğiniz bir şekli silebilir, rengini, formunu değiştirebilirsiniz. Bunu engellemenin en kolay yolu kayer’ı veya şekli kilitlemektir. Aslında bunun için Arrange>Lock komutunu kullanabiliriniz.

Ama benim tavsiyem bu iş içinde Layer ları kullanmanız.Veya (Ctrl+2)’yi. Alttaki örnekte mavi elipsi kilitledim. Farkındaysanız kilit ikonu gerçektende kapalı. Artık o kilit açılana kadar mavi elips dokunulmazdır.

Şekle sağ tıklayarak çıkan menüde ile de şekli kilitleyebilirsiniz.

Tüm kilitli şekilleri aynı anda açmak içinse Arrange>Unlock All güzel bir komut.

Objeleri kısaca (Ctrl+C) ile kopyalayabilir, (Ctrl+V) ile yapıştırıp çoğaltabilirsiniz. Fakat bu durumda kopyalanan obje çalışma alanının merkezinde çıkacaktır. Oysa, Edit>Paste in Front  veya Edit>Paste in Back ile objeyi çoğaltırsanız, ikinci kopya aslı ile aynı koordinatlarda, sadece sıralama olarak altında veya üstünde ortaya çıkıyor.

İpucu : Eğer bir objeyi sürüklerken “Alt” tuşunu basarsanız o objenin, kopyasını çıkarırsınız. Aynı yöntem objeyi döndürürken de geçerlidir.

Bir objeyi kopyalayarak çoğaltmak ile “Clone” layarak çoğaltmak arasında fark vardır. Alttaki imajda sağdaki mavi elips soldakinin klonudur. Fark edeceğiniz üzere klonlanmış şeklin sadece bir adet noktası var. Bunun anlamı şudur. Bir obje kopyalanarak çoğalttığında ( duplicate) çoğaltıldığı obje ile aynı özellikleri taşıyan(renk, çerçeve, efekt)  bağımsız yeni bir obje oluşmuştur. Ama klon tamamen, master objeye bağlıdır.

Alttaki örnekte sadece master objede değişiklik yaptım. Klonu bu yeni düzenlemeyi taklit etti.

Objeleri gruplamak için ilk önce seçmelisiniz. Ardından Arrange>Group ile guruplayabilirsiniz.

Seçtiğiniz objeler üzerinde sağ klik ile de gruplama yapabilirsiniz.

Gruplanmış objelerin gurubunu aynı yolları kullanarak bozabilirsiniz. (Ungroup)

Şimdi de obje maskelemeyi inceleyelim. Bu işlemde gruplamaya benzemektedir. Farkı ise bir objenin diğerini maskelemesidir. Altta maskelemeyi düşündüğümüz iki şekil bulunmaktadır.

Eğer bu iki şekle Object>Clipping Path>Make with Top Path uygularsak,

Alttaki şekli elde ederiz.

Object>Clipping Path>Make with Bottom Path uygulamış olsaydık elde edeceğimiz şekil alttaki gibi olacaktı.

Aynı işlemleri sağ klik ile de yapabiliriz.

Maskelenmiş objelerin maskesini  Object>Clipping Path>Release ile kaldırabilirsiniz.

Çalışma alanının altındaki Action Bar seçilen objelere göre dinamik olarak belirmektedir.

Çoklu seçim yapıldığında Action Barda beliren araçlara dikkat edin.

Şimdi bu araçlardan “Align”(hizalama)  i inceleyelim. Aslında “Align” seçeneklerine  Arrange>Align>… ile de ulaşabilirsiniz ama ben action bardakini kullanmayı tercih edeceğim.

Align türleri ve sonuçları alttaki imajdadır

Distribute de bir sıralama aracıdır. Seçili objelerin, seçili olduğu alan içinde, belirlenen yöntem ile eşit aralıklı dağılmasını sağlar. Örneğin “Left Edges” dağıtma işlemini sol kenarları referans alarak yapar.

Alttaki şekillere Distribute Horizontal Centers uygulanmıştır. Yani şekillere bulunduğunuz alanda yatay olarak merkezlerinizi eşit aralıklı kılacak şekilde dağılın komutu verilmiştir.

Stack ise şekillerin belirlenmiş yöntemle eşit aralıklı dağılmasını sağlar.

Alttaki şekillere 5px aralıkla “To the Right” Stack uygulanmıştır.

Stack boyunu  Edit>Options>Units and Grids “Stack gap size” ile ayarlayabilirsiniz.

Bu makalemizde genel obje davranışlarını ve onları kontrol etmeyi inceledik.

İyi çalışmalar

Teşekkürler